Баянхошуу

Нэгэн сайхан нартай өлөр хэдэн гадаад найз нартайгаа зураг дарахаар Баянхошууг зорив. Урьд нь тэнд очиж байсан ч би зүгээр л машинтайгаа замаар нь яваад өнгөрчихдөг байв.

Тиймээс тэндээс яг юу хүлээхээ мэдэхгүй байсан ч таксинаас буугаад хамгийн түрүүнд нүдэнд харагдсан зүйл бол "Чимээгүй хот" байлаа. Манай хэд ч надаас тэр чулуунууд юу болохыг асуугаад эхлэв. Хил залгаа орших чимээгүй хотдоо бид дэндүү ойртжээ. Адаглаад л ёс суртахуун, өвөг дээдсийнхээ шарилыг хүндэтгэдэггүй юм аа гэхэд өөрсдийнхөө эрүүл мэндийг боддог болоосойдоо монголчууд минь...

Улмаар цаашлаад арай жаахан өндөрлөг газар луу явцгаах замд есөн жорын хог новшоор дүүрсэн жалга тааралдав. Хүмүүс хажуугаар нь дээш доош тоох ч зүйлгүй алхацгааж бүр болоогүй дээрээс нь нэмэрлэж харагдах юм. Хажууханд нь бидний ирээдүй болсон хүүхдүүд шороотой хутгалдан тоглоцгооно. Энэ хэсэгт нийслэлийн тохижилтынхон ажлаа хийдэггүй бололтой... Эсвэл энэ хэсгийнхнийг хог хаядаггүй хүмүүс гэж боддог ч юм уу ямартаа ч дүүрэн хог, дүүрэн өмхий, дүүрэн...

Цааш аялалаа үргэлжлүүлэн уул өөд мацсаар бараг хамгийн өндөрлөг цэг дээр нь гарав. Уг нь хот маань их л гоё харагдах гэж хичээж л байгаа юм шиг санагдсан ч яалтачгүй дүрийг нь гутаах зүйл нүдэнд 85аараа харагдана. Хотын бид нарыг халуун ус, гэрэл цахилгаанаар маань хангадаг үйлдэр эрүүл мэнд, байгаль орчинд маань хэрхэн нөлөөлж байгаа бол гэж бодохоос сэтгэл өвдөхгүй байхын аргагүй.

Ер нь л монголчуудын амьдрал их бараан болжээ. Амьдралдаа нухлагдсан нүд ямар байдгийг хэн ч хараад төвөггүй таньж чадна. Тэгвэл тийм биш нүд тэнд харъя гэвэл зөвхөн хүүхдүүд л байна. Яасан эмгэнэлтэй хэрэг вэ... Улс орон маань гуравхан сая ч хүрэхгүй үр хүүхдүүдээ тэжээчихэж чадахааргүй ядуу бил үү? Энэ дүр зургийг хажуугаас нь харах ямар аймар гээч, тэгтэл тийм нөхцөлд хүмүүс амьдарч байна гээд бодохоос энэ хэдэн дарга нарт ямар их дургүй хүрч байнаа. Ирээдүйнхээ төлөө биш өнөөдрийнхөө талхны мөнгийг бодож амьдарч байгаа тэднийг буруу юу энэ? Хотын
төвөөр иймэрхүү амьдрал байхгүй байнаа гэдэг чинь ийм амьдрал байдаггүй гэсэн үг биш юм байна.


Юутай ч би монгол хүний амьдрал, монгол орны маань ирээдүй гэгээлэг гэдэгт итгэдэг болхоор энэ бүх зүйл өөрчлөгдөхийг хүлээж суухийн оронд өөрийнхөө чадах зүйлийг хийж л сууна. Гэвч би бол ердийн л нэг оюутан шүү дээ. Би монгол, чи монгол бид бүгдээрээ нийлвэл энэ зүйлийг өөрчилж чадна. Буруу зүйлийг өөрчлөхийн тулд эхлээд зөв зүйлээ сайн мэдэж байх хэрэгтэй. Хайр, сайхан сэтгэл, хөдөлмөрч зан, хичээнгүй байдал, хувиа үл хичээх гээд туйлын зөв зүйлүүд зөндөө л байна. Эдгээр зүйлсийг хамтдаа өнөөдрөөс эхлэн жанжин шугамаа болгон гэрэлт ирээдүй өөд хамтдаа алхъя гэсэн НЭГ ГОРИМИЙН САНАЛ БАЙНА...